Hekatomba na osi czasu

Data zbrodni:

• wrzesień 1939 r.

Miejsce zbrodni: zobacz na mapie

• Las w pobliżu wsi Sarnowy (pow. kościerski)

Ofiary:

• Bernard Szumocki przed wojną był działaczem Związku Polaków w Niemczech i nauczycielem Szkoły Powszechnej w Kościerzynie.

Sprawcy:

• Jednym z rozpoznanych przez świadków funkcjonariuszy zatrzymujących Szumockiego był Otto Berendt. Po wojnie jedyny z ustalonych sprawców zabójstwa Szumockiego- Otto Berendt został skazany wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 sierpnia 1949 r., sygn. I K 16/49 również za udział w jego zatrzymaniu na karę śmierci. Po kasacji wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 VII 1949 r., K 374/49 ostatecznie orzeczono wobec niego karę 15 lat więzienia, którą odbył w całości.

Okoliczności zbrodni:

7 lub 8 września 1939 r. B. Szumocki został zatrzymany w swoim domu w Kościerzynie przy ul. Źródlanej 1 przez ubranych po cywilnemu funkcjonariuszy policji niemieckiej. Po zatrzymaniu został przewieziony do więzienia sądowego w Kościerzynie, gdzie przetrzymywano go przez tydzień. W dniach 14 lub 15 września został indywidualnie wywołany z celi w której przebywał wraz z innymi Polakami i zabrany w niewiadomym kierunku. W połowie października 1939 r. Władysław Bławat i Marta Zaborowska natrafili na ciało Szumockiego w lesie w pobliżu miejscowości Sarnowy-Rotenbark. Zwłoki miały odciętą głowę z widocznym śladem po wlocie kuli i były w stanie rozkładu. Powiadomiona o odnalezieniu ciała rodzina pogrzebała je w trumnie na miejscu zbrodni w lesie. Po zakończeniu wojny Szumockiego ekshumowano i pochowano na cmentarzu w Kościerzynie

Warte odnotowania:

Rodzinie proszącej o widzenie z uwięzionym wydano jego koc i pościel więzienną i poinformowano, że został on przewieziony do obozu.

Postępowanie wyjaśniające w tej sprawie prowadziła Prokuratura przy Sądzie Krajowym w Giessen, sygn. 503 UJs 8100/00, która zarządzeniem z dnia 27 czerwca 2000 r. umorzyła sprawę wobec niewykrycia sprawców zabójstwa Szumockiego. Jako potencjalnych sprawców biorących udział w przestępstwie typowała zmarłego w 1998 r. Otto Berndta i zmarłego w 1957 r. Günthera Modrowa.

Bibliografia:

Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku,

Archiwum Polskiego Czerwonego Krzyża

Prokuratura przy Sądzie Krajowym w Giessen

Autor: Monika Tomkiewicz