Hekatomba na osi czasu

Data zbrodni:

• lato 1943 r.

Miejsce zbrodni: zobacz na mapie 

• Krapiwno, gmina Miedzioł, powiat Postawy, województwo wileńskie. Obecnie Republika Białorusi, powiat miński. 

Ofiary:

• Według polskich świadków – mieszkańców wsi Krapiwno Niemcy rozstrzelali, a następnie spalili stodole rodzinę żołnierza Armii Krajowej Antoniego Pleszaka. Pleszaka nie udało się Niemcom odnaleźć dlatego śmierć ponieśli jego bliscy: Piotr, Antoni, Emilia, Konstantyna i Kazimierz. Natomiast Dyrektor Archiwum Państwowego Obwodu Mińskiego G.I. Laszuk podał, że śmieć ponieśli następujący członkowie rodziny Pleszkaów: Marian, ur. w 1908 r., Konstancja, ur. 1928 r., Kazimierz, ur. 1932 r., Amelia, ur. 1895 r., Antoni, ur. 1888 r.    

Sprawcy:

• Nieustalona formacja niemiecka. 

Okoliczności zbrodni: 

• Powodem pokazowej egzekucji było zabicie przez Antoniego Pleszaka niemieckiego żołnierza we wsi Gruzdowo położonej 7 km od Krapiwna. 

Warte odnotowania:

Zwłoki nadpalone spoczywały w obrębie domu. Zwłoki zamordowanych zostały początkowo przez najbliższą rodzinę pochowane w ogrodzie, a potem przeniesione na cmentarz prawosławny w miejscowości Sudniki położonej 9 km. od Kropiwna. Nigdy nie przeprowadzono ekshumacji ciał, ich bardzo zniszczone groby są nadal na cmentarzu. 

Niektórzy świadkowie zdarzenia podają, że kilka dni przed egzekucją niemiecki patrol został ostrzelany przez partyzantów w rejonie Gruzdowa, a dokonana egzekucja była zemstą za te wydarzenia. 

Nie było bezpośrednich świadków egzekucji, gdyż mieszkańcy wsi przebywali wówczas na polach przy pracach rolnych i z daleka tylko widzieli ogień palących się zabudowań. W wyniku pożaru zniszczonych zostało również kilka sąsiednich domostw.  

Bibliografia:

Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku 

Archiwum Wschodnie Warszawa 

Lietuvos Centrinis Valstybes Archyvas Vilnius

Lietuvos Ypatingasis Archyvas Vilnius  

M. Tomkiewicz, Zbrodnia w Ponarach 1941-1944, Warszawa 2008 

Autor: Monika Tomkiewicz