Polska Hekatomba
Polska Hekatomba
Data zbrodni:
Miejsce zbrodni: zobacz na mapie
Ofiary:
Sprawcy:
Okoliczności zbrodni:
Janowa Dolina była osadą robotniczą, wybudowaną przy kamieniołomach bazaltu. W większości zamieszkiwali ją pracownicy zatrudnieni w tym zakładzie. Mieszkali tam Polacy, ale także Ukraińcy, Niemcy i Czesi. Pierwszą unicestwioną grupą mieszkańców Janowej Doliny byli miejscowi Żydzi. Zostali wymordowani w 1941 r. wkrótce po wkroczeniu Niemców na te tereny. W 1943 r. do miejscowości przybyło wielu Polaków szukających schronienia przed ukraińskimi mordami, w kwietniu tego roku liczba ludności W Janowej Dolinie wzrosła do 3 tysięcy. Ze względu na stacjonujących w Janowej Dolinie Niemców mimo licznej populacji nie powstała tam samoobrona.
Atak Ukraińców nastąpił w Wielki Piątek w nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 r. Najpierw do domów wrzucano granaty, następnie podpalano budynki za pomocą nafty. Spora część ofiar zginęła w płomieniach lub udusiła się dymem, ci, którzy byli w stanie wybiec na zewnątrz natychmiast byli mordowani przez Ukraińców. Ludzi mordowano ich siekierami, być może także innymi narzędziami gospodarczymi. Stacjonujący w miejscowym garnizonie Niemcy zachowywali się biernie, zareagowali dopiero podczas próby ataku budynku garnizonu.
Osoby ocalałe zostały ewakuowane przez Niemców do Kostopola, a stamtąd wywiezione na roboty do III Rzeszy.
Warte odnotowania:
obecnie miejscowość Janowa Dolina nosi nazwę Bazaltowe. W centrum obecnej wsi znajduje się pomnik UPA, upamiętniający „akcję bojową” z 21-22 kwietnia 1943 r. Wedle napisu na pomniku oddział, którym dowodził „Dubowyj”, zlikwidował wtedy bazę „polsko-niemieckich okupantów Wołynia”.
Autor: Katarzyna Underwood