Hekatomba na osi czasu

Data zbrodni:

• wrzesień 1939 r. (dokładnej daty nie udało się ustalić)

 

Miejsce zbrodni: zobacz na mapie

• Orchowo - wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim; wówczas Okręg Rzeszy Poznań (późniejszy Kraj Warty). Jedno z pól i łąka na drodze do Wilczyna. 

 

Ofiary:

• Ludwik Reszelewski i Piotr Bartkowiak – mieszkańcy wsi

 

Sprawcy:

• Nieustaleni z imienia i nazwiska Niemcy, prawdopodobnie członkowie mniejszości narodowej lub żołnierze Wehrmachtu. Wobec braku możliwości ustalenia bezpośrednich sprawców tych mordów w celu wyniszczenia polskiej grupy narodowej, śledztwo w tej sprawie, prowadzone przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Poznaniu zostało umorzone w czerwcu 2015 r. 

 

Okoliczności zbrodni:

Obywatele polscy Ludwik Reszelewski i Piotr Bartkowiak zostali zamordowani przez Niemców z niewiadomej przyczyny przez nieustaloną niemiecką formację, poprzez zastrzelenie z broni palnej. Przed śmiercią nie byli w jakikolwiek sposób skonfliktowani z zamieszkującą również te tereny miejscową ludnością niemiecką. Bartkowiak przed wkroczeniem wojsk niemieckich na te tereny we wrześniu 1939 r. uciekł z Orchowa i próbował przedostać się do Warszawy. Nieznane są powody, dlaczego mu się to nie udało. Jego zwłoki zostały ujawnione w polu. Zakopano je w ziemi w pobliżu rosnących tam buraków. Po ich odkopaniu okazało się, że Polak miał odciętą prawą dłoń, zdruzgotaną czaszkę, a na jego piersiach po lewej stronie znajdował się niewielki otwór, pozostałość po śmiertlenym postrzale. Z kolei Reszelewski przed śmiertelnym postrzałem w gardło wyszedł z domu z zamiarem udania się do pobliskiego Wilczyna, gdzie schronienie znalazła część polskich mieszkańców wioski w obawie przed wkraczającym Wehrmachtem. Nie wiadomo, czy udało mu się dotrzeć do tej miejscowości. Zwłoki Polaka znaleziono na łące. Nie udało się określić przyczyny, dla której obywatele polscy zostali zabici.  

 

Warte odnotowania: 

Śledztwo m.in. w tej sprawie zostało również zawieszone z uwagi na niemożność ujęcia sprawców zbrodni przez Okręgową Komisję Badania Hitlerowskich w Bydgoszczy w dniu 10 grudnia 1975 r. 

 

Źródła: 

S. 92/14/Zn, Postanowienie o umorzeniu śledztwa przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Poznaniu w sprawie zabójstwa we wrześniu 1939 r. w Orchowie Ludwika Reszelewskiego i Piotra Bartkowiaka przez Niemców, 19 VI 2015. 

 

Autor: Wojciech Wichert