Data zbrodni:
Miejsce zbrodni: zobacz na mapie
- Buszkowo, gmina Koronowo, powiat bydgoski
Ofiary:
Sprawcy:
- etniczni Niemcy – członkowie Selbstschutz Westpreussen działający pod nadzorem SS. Po zakończeniu wojny Prokuratura w Dortmundzie przeprowadziła postępowanie dotyczące Georga Bäuerie, Emsta Nitza, Jakoba Pross, Fritza Quasi, Reinholda Gerth, Christiana Bäuerie w sprawie zamordowania Polaków w Buszkowie. Śledztwo zostało umorzone z powodów niewystarczających przesłanek podejrzenia popełnienia przez nich przestępstwa. W ocenie prokuratora niemieckiego zeznania polskich świadków nasuwały wiele wątpliwości i sprzeczności.
Okoliczności zbrodni: 5 i 6 października 1939 r. w egzekucji przeprowadzonej przez Selbstschutz i SS zginęło 114 Polaków, wśród nich co najmniej 29 przetrzymywanych wcześniej w więzieniu w Koronowie. 5 października na plac przed kościołem ewangelickim w Buszkowie przywieziono grupę ludzi. Transport nadzorowali funkcjonariusze SS. Na miejscu więźniów oczekiwała grupa członków miejscowego Selbstschutzu. Stamtąd zaprowadzono ich do okopów strzeleckich nad jeziorem w Buszkowie, pozostawionych przez Wojsko Polskie. Wszystkich przywiezionych rozstrzelano. Następnego dnia sytuacja powtórzyła się. W dniu 14 kwietnia 1948 roku w Buszkowie odbyła się ekshumacja. Wydobyto 114 uszkodzonych ciał ludzkich. Ciała były pogrzebane w rowie o długości 200 metrów i głębokości około 1,5 metra. Stwierdzono, że w licznych przypadkach śmierć nastąpiła na skutek uszkodzenia czaszki.
Źródła:
- Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku, S 33/12/Zn, akta śledztwa w sprawie zabójstwa w dniach 5-6 października 1939 roku w Buszkowie powiat Bydgoszcz 114 Polaków przez członków Selbstschutzu gminy Koronowo i żołnierzy SS.
- Góra M., Volksdeutscher Selbstschutz – przyczyny i cele powstania organizacji na podstawie wybranych śledztw Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku [w:] Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939 – 1940. Wybrane zagadnienia, red. I. Mazanowska i T.S. Ceran, Bydgoszcz – Gdańsk 2016, s. 24-39.
Autor: Izabela Mazanowska
